Sistem kilitlendi halk ilaç alamadı

İlaç Takip Sistemi (İTS) adıyla kurulan karekod uygulamasının hayata geçtiği ilk iş gününde kaos yaşandı. Önceki gün devreye sokulan sistem, sorunlu başladı. Dün sistemin çökmesi nedeniyle hastalar saatlerce ilaç alamadı. Eczaneler önünde uzun kuyruklar oluşurken, acil ilaç alması gereken hastalar bu uygulama nedeniyle mağdur oldu. Eczacılar, yaşanacak aksaklıklara ilişkin yaptıkları uyarıları dikkate almayan ve hazırlıklar tamamlanmadan sistemi devreye sokan Sağlık Bakanlığı’na tepki gösterdi.
‘BİR TANE REÇETE GİREMEDİM’
İstanbul’da binlerce eczane hastalarına ilaç vermekte güçlük yaşadı. Cerrahpaşa’da görüştüğümüz eczacılar ve eczane çalışanları hastanede yatan hastaların bile ilaçlarını veremediklerini belirttiler. Eczacı Necati Tuncer “Sistem başladı ama bugün hiçbir reçete kaydedemedik. Bildiğimize tanıdığımıza ilaçları veriyoruz, sonra sistem düzelirse sisteme gireceğiz” dedi. İTS’nin alt yapısı hazırlanmadan uygulamaya geçtiğini söyleyen Tuncer. “Pazar günü nöbetçi eczaneye gittim sistemi öğreneyim diye, orada da çok sıkıntı vardı ki ülke çapında pazar günü çok az eczane açık olmasına rağmen. Bir başka sorun daha var. Üzerinde karekodu bulunmasına rağmen sisteme kaydedilmediği için veremediğimiz ilaçlar var. Esas problem şu anda hükümet eczacıyı devreden çıkartıyor, eczacıya ne istediğini sormuyor işte sıkıntıyı biz çekiyoruz. Hükümet kendisi her şeyi çok iyi biliyor ve bize de kafalarındaki sisteme uyun diyorlar, kendilerinde böyle bir hak görüyorlar” diye konuştu.
HASTANEDEKİ HASTAYA İLAÇ VEREMEDİK
Gün boyun hastalarla karşı karşıya kaldıklarını belirten Güley Ertem de hastanede yatan bir hastaya ilaç veremediklerini anlattı: “Şu anda sistemle ilgili hiçbir şey yapamıyoruz. Girebildiğimiz reçetelerde de onaylarda problem yaşıyoruz., karekodlu ilaçların bir kısmı onaylanmıyor. Onaylananı da sistem geri atıyor. Her girdiğimiz veri geri dönüyor. Şu görüntü itibariyle bu sistemin düzeltilmesi bence zor. Biz bugün nöbetçi eczaneyiz, hastanede yatan hastanın reçetesi geldi. Sistemin çalışmadığını izah ettik, hasta diyor ki ilacımı verin, ama sisteme giriş yapmadan onay alamıyoruz ve hastayı geri göndermek zorunda kaldık ve sabaha kadar da bu sıkıntının yoğun olarak devam edeceği de kesin. Nasıl olacak biz de bilmiyoruz”
FİYASKOYLA BAŞLADI
Bir başka Eczane Çalışanı Mehmet Ali İTS’nin fiyaskoyla sonuçlandığını belirterek şunları söyledi: “Sistem başladı diyemeyiz çünkü hiçbir hastamıza ilaç veremiyoruz. Başladığı ilk gün fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Olan vatandaşa olmuştur. Bir iki sene önceden bir alt yapısı oluşturulması lazımdı. Milyonlarca ilaç var ve bu milyonlarca ilaca ayrı ayrı barkodlar oluşturulması gerekiyor. Bir ilacın diyelim ki sonu 350 ile biten bir barkodu vardır. E bu ilacın barkodu Türkiye’nin her yerinde aynıdır. Ancak şimdi karekod dediğimiz bir barkod oluşturuldu hesapta yolsuzluğu önleyecekler ama bir sürü birinci derecede yatan hasta ki bu diyaliz hastası olabilir, kanser hastası olabilir, şu an ilacını maalesef alamıyor.”
Özlem Şahin ise hem hastanın hem vatandaşın mağdur olduğunu ifade ederek, “Sistem çalışmıyor insanlar mağdur, biz mağduruz. Sabahtan beri üç tane reçete ancak girebildik. Her bir reçete için 1.5 saat harcıyoruz, herkes bekliyor. Sıkıntı yaşıyoruz, birazdan kıyamet kopar. Alt yapı eksikti. Daha önceden bir yedekleme sistemi yapsalardı bu şekilde problem olmayacaktı ancak yedekleme sistemi olmadığı için alt yapı çöktü. Ne İTS çalışıyor ne de Medula’nın kendisi... Hiçbir şey çalışmıyor. Düzelir mi bilmiyorum. Bizler ne yazık ki her şeye çabuk alışıyoruz, koyun gibi güdülüyoruz maalesef” dedi.
İLAÇ VAR AMA HASTA ALAMIYOR
Ötea yandan Konya’da da sıkıntı büyüktü. Aksaklıklar yaşanan sistemin ilerleyen zamanlarda tamamen kilitlenmesi nedeniyle birçok hasta ilaçlarını, ücretini ödeyerek almak zorunda kaldı. Konya’da faaliyet gösteren eczanelerden birinin sahibi üzerinde “karekod” bulunan ve “İTS kaydı yapılmıştır” ibaresi bulunan birçok ilacın, sisteme girdiklerinde kaydının yapılmadığını gördüklerini ifade etti. Konya Eczacılar Odası Başkanı Tevfik Göçer de uygulamanın ilk gününün pazar gününe denk gelmesi nedeniyle nöbetçi eczanelerde yoğunluk yaşanmadığını
söyledi. Buna karşın haftanın ilk günü tüm eczanelerin açılmasıyla sistemin tıkandığını belirten Göçer, yaşananları şöyle aktardı: “Sistemin kilitleneceğini daha önce söylemiştik ama uyarılarımızı dikkate almadılar. Hep ‘sistem hazır’ deniyordu ancak hazır olmadığı görüldü. Karekodlu ilaçların yüzde 70’i sisteme kayıtlı gözükmüyor. Öyle olunca sistem tıkalı olmasa bile bu karekodlu ilaçları hastaya veremiyoruz, verme şansımız yok. Bazı acil hastalar geliyor ama onlara da ilaç veremiyoruz. Ücretiyle almak istediğinde 30-40 liralık fatura çıkınca alamıyor.” (HABER MERKEZİ)
YAŞANAN SORUNLAR

* Hastaların eczanede bekleme süresi uzadı
* Eczanelerde karekodsuz olan ilaçlara geçici karekodlama işleminin yapılması tamamlanamadı
* İlaç firmaları, operasyonel zorluklar ve iyi üretim uygulamalarına uygun olmadığı gerekçesiyle, geçici karekodlama işlemini yapamayacaklarını açıkladılar
* Ecza depolarında geçici olarak karekodlanıp eczanelere gelen bazı ilaçların ambalajlarındaki karekod eczanelerdeki karekod okuyucuları tarafından okunamadı
* Eczanelerde karekodlu bulunan ilaçların sistemde yapılan sorgulamasında, çok yaygın biçimde, İlaç Takip Sistemine kaydı yapılmamış ilaçlar bulunuyor
* Sistem ile uyum çalışması sadece Sosyal Güvenlik Kurumu Medula Eczane Provizyon Sistemi üzerinde yapıldığından, Medula’da kaydı olmayan yurtdışı sigortalılar ile Medula dışındaki yeşil kart, Türk Silahlı Kuvvetleri, TBMM provizyon sistemleri aracılığıyla sağlık ve tedavi hizmeti alan kişilerin ilaç temininin ne şekilde yapılacağı bilinmiyor
* İlaç Takip Sistemi ve Medula Provizyon Sistemi’nin, ülke genelindeki 24 bin 500’e yakın eczanenin bildirim ve provizyon işlemleriyle oluşacak yükü kaldırıp kaldırmayacağı bilinmiyor
* Medula ve İlaç Takip Sistemi’nin çalışmaması halinde ilaç temin sisteminin ne şekilde sağlanacağı belirsiz.
İSTANBUL’DA SUÇ DUYURUSU
İstanbul’da muayene olduktan sonra ilaçlarını almak için eczanelere giden vatandaşların büyük bölümü sisteme girişlerde aksaklık olması nedeniyle ilaçlarını alamadı. Konuya ilişkin yurt genelinden gelen şikayetler üzerine İstanbul Eczacılar Odası basın toplantısı düzenledi. İstanbul Eczacılar Odası Başkanı Semih Güngör, Medula sisteminin uygulamaya konulduğu günden itibaren bu sistemin olumsuzluklarını gündeme getirdiklerini ancak dikkate alınmadığını söyledi. “Kara gün bu gün oldu ve şu saat itibarıyla eczaneler ilaç hizmeti veremiyor” diyen Güngör, pazar günü kısmi aksaklıklar yaşandığını ancak dün saat 09.00 itibariyle tüm eczanelerde sistemin çöktüğünü söyledi. En çok diyaliz ve kan hastalarının etkilendiğine dikkat çeken Güngör, bu durumdan 3 kurumun sorumlu olduğunu dile getirdi: “Birincisi tüm uyarılarımıza rağmen sistemi uygulamaya koyan Sağlık Bakanlığı, ikincisi ilaç üreten şirketler, üçüncüsü ise olumsuzluklara karşı çıkmayan Eczacılar Birliği’dir. Sistem bu gün çökmese bile ilerde sağlıklı hizmet vermeyeceği ortadaydı. Tekrar düzelme şansı yok çünkü barkodlu ilaç eczanelere ulaşamadığı için zaten ileride bu sistem kullanılamayacak.” Görgün, sabah saatlerinden itibaren Diyarbakır’dan Yalova’ya pek çok ilden eczanelerden şikayet aldıklarını da sözlerine ekledi.
Öte yandan İlaç Takip Sistemi’nin çökmesinin ardından İstanbul Eczacılar Odası avukatları eczanelerde sağlık hizmeti verilemediğine dair tespit yaptıktan sonra gün içinde İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunacaklarını açıkladılar.

UYARILAR DİKKATE ALINMADI

Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Başkanı Nurten Saydan, gerekli hazırlıklar tamamlanmadan sistemin devreye girmesi nedeniyle ilaç alamayan hastaların ve ilaç veremediği için hastasıyla karşı karşıya gelen eczacıların mağdur olduğunu söyledi.
“Sendika olarak günler öncesinden sistem hazır olmadığı için kaos yaşanacağına dair ikazlarımızı yetkililere iletmemize rağmen, erteleme taleplerimiz göz ardı edilmiş, olan yine ilaçlarını alamayan vatandaşımıza ve ilaç veremediği için hastasının öfkesine maruz kalan eczacılarımıza olmuştur” diyen Saydan, pilot çalışması yapılmayan, alt yapısı tamamlanmamış olan sistemin, zaten sıkıntılı olan Medula reçete provizyon sistemini de çalışmaz hale getirdiğine dikkat çekti.
Şubat ayında yaşanan ilaç kaosunun yeniden başladığına dikkat çeken TEİS Başkanı Nurten Saydan, “Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü’nün bünyesinde bulunan İlaç Takip Sistemi birimi aracılığı ile yaşanan tüm sorunları görmezden gelerek sadece ‘İlaçları sisteme kaydedin’ emri yayınlamak yerine, akılcı ve mantıklı çözümler üretmeye ve söz konusu mağduriyetleri ivedilikle çözmek için uygulamayı ertelemeye çağırıyoruz” dedi.
ECZACILAR BİRLİĞİ: İLAÇ ALIMI AKSAYACAK

Türk Eczacıları Birliği (TEB) Merkez Heyeti, yaptığı açıklama ile “İlaç Takip Sistemi” adıyla kurulan “karekod” uygulamasının ilaç temin hizmetinde büyük ölçüde sorunlar yaşatacağını bildirdi. İlaç güvenliğini sağlamak ve ilaç sahteciliği ile mücadele etmek amacıyla Sağlık Bakanlığı tarafından “İlaç Takip Sistemi” adıyla bir sistem kurulduğu belirtilen açıklama şöyle devam etti: “Birliğimiz, temel olarak sistemi desteklemekle birlikte, ne yazık ki hâlâ bazı sorun ve sıkıntılar bulunduğunu da görmekte ve dile getirmektedir. Sağlık Bakanlığı, 30 Eylül 2009 tarihinde yayımlamış olduğu Yönetmelik ile, karekodsuz ilaçların 1 Ocak 2011 tarihine kadar satılabileceğini belirlemiş, ancak 2010 yılı mart ayında başka bir genelge yayımlayarak, karekodsuz ilaçların satışının 1 Haziran 2010 tarihine kadar yapılabileceğini belirlemiştir. Sürecin bu şekilde öne çekilmiş olması, eczanelerde ve ecza depolarında yüksek oranda bulunan karekodsuz ilaçların eritilmesini zorlaştıracağı gibi, İlaç Takip Sistemi’nin çalışmasını engelleyerek hastalarımızın ilaca kolayca ulaşmasını aksatacaktır.”
Eczane stoklarında bulunan ilaçların yüzde 70’inin, ecza depolarında bulunan stokların ise yüzde 24’ünün karekodsuz olduğuna dikkat çekilen açıklamada, “Bu durumda, stoklarımızda bulunan ve geçici olarak karekodlanmış ilaçlar, miadı dolmuş muamelesi görecek ve çöpe atılacaktır. Sağlık alanında tasarruf yapılması planlanan bir dönemde, böylesine bir durumu önce vicdanen, sonra mesleğimiz adına kabul etmemiz mümkün değildir” denildi.
Hastaneleri için yürüyecekler

DİYARBAKIR Tabipler Odası Başkanı Şemsettin Koç, Diyarbakır Göğüs Hastanesi’nin kapatılmasına karşı 18, 19 ve 20 Mayıs tarihlerinde yapacakları basın açıklamaları ve yürüyüşe katılım çağrısında bulundu.
SES Diyarbakır Şube Başkanı Vahdet Kılıç’ın da katıldığı toplantıda konuşan Şemsettin Koç, devletin göğüs hastanesi başta olmak üzere hastaneleri kapatıp halkı mağdur etmek istediğini kaydederek, “Bu nedenle biz de sağlık kuruluşları olarak bu girişimi protesto ediyoruz. Hükümet, Göğüs Hastanesi’ni kapatarak şehrin 14 -15 kilometre uzağında bulunan Araştırma Hastanesi’ne taşımak istiyor. Hastaneyi o kadar uzağa götürürken zaten halkı mağdur ediyor. Ve bir de bu hastaneyi kapatıp, başka bir hastanede bir bölüm olarak açacak. Böylelikle hem bölge hem de şehir halkını mağdur edecek” dedi.
Diyarbakır Göğüs Hastanesi’nin, Türkiye’de en etkin çalışan hastane olduğuna dikkat çeken Koç, “Şu an hastanede 140’ın üzerinde yatak var. Ve bu yatakların hepsi de her zaman dolu oluyor. Hatta zaman zaman hastalar yatacak yer bile bulamıyor. Hastane, bütün Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerine hizmet veriyor. Milyonlarca insana hizmet veren bir hastanenin kapatılması söz konusu bile olamaz. Devlet gerekli şeyleri yapmalıdır” diye konuştu.
Dicle Üniversitesi rektörünün de olanlara karşı sessiz kalmasını eleştiren Koç, şöyle devam etti: “Kendisi 2007’deki seçimlerde AKP’nin Diyarbakır Milletvekili adayıydı. Ve yine yapılan seçimlerde 3. olmasına rağmen, Cumhurbaşkanı ve YÖK tarafından rektörlüğe atandı. Tüm bu gelişen olaylara karşı, kendisinin tarafsız çalıştığına inancımız pek kuvvetli değil.”